De studiekeuze van Mette

Mette (20) noemde zichzelf op de middelbare school al een “boekennerd”. Ze vond lezen zo leuk dat ze zelfs een mondeling examen voor Nederlands een fijne bezigheid vond. Toen haar Nederlands-docent haar de studie Nederlandse Taal en Cultuur tipte, was ze snel overtuigd. “Hoe groot is de kans nu dat ik fout kies als ik een studie volg die zo breed is?”, dacht ze. Ze bleek het bij het juiste eind te hebben. Inmiddels zit de Overijsselse Mette in het derde jaar van haar studie Nederlandse Taal en Cultuur in Leiden. Ze heeft nog geen moment spijt gehad van die keuze.

Gezellig en gemoedelijk

Mette is opgegroeid in Overijssel, maar verhuisde voor haar studie Nederlandse Taal en Cultuur naar Leiden. De keuze voor die stad was snel gemaakt. Het bevalt haar goed in een gezellig huis met twaalf huisgenoten. “De studie is kleinschalig, waardoor het altijd gezellig en gemoedelijk is. In het faculteitsgebouw kom ik bijna altijd wel studiegenoten die aan het lunchen, studeren en koffie drinken zijn. En als je wilt kun je ook mee op buitenlandreis of borrels bijwonen. Dit jaar gaat de studievereniging bijvoorbeeld naar Parijs.”

Als Mette over haar studie vertelt, blijkt er veel enthousiasme uit haar stem. “Het eerste jaar is heel breed. Dan ga je in op taal, letterkunde, communicatie en meer. Omdat de studie zo breed is, zal je in het eerste jaar niet alles leuk vinden. Maar vanaf het tweede jaar is er veel keuzeruimte en zit je veel in kleine werkgroepen. Er is altijd ruimte om specifieke onderwerpen uit te diepen en een eigen specialisme te ontwikkelen.”

Toesprakentoernooi

Tijdens een toesprakentoernooi in 5vwo zag Mette Nederlands studeren voor het eerst als een serieuze optie. “Ik had op de middelbare school een heel bevlogen docent Nederlands, waardoor ik het vak toen al heel leuk vond. Al moet ik zeggen dat de studie heel anders en veel breder is dan het vak. In 5vwo kreeg ik de kans om aan het Max Havelaar Toesprakentoernooi mee te doen in Leiden. Het was op een zaterdag, maar ik had het zo naar mijn zin dat ik het niet erg vond om op zaterdag iets voor school te doen. Toen ging er al een lampje branden: dit was iets voor mij.”

Woorden als wapens

Vooral de richting taalbeheersing spreekt Mette aan. “Daar gaat het over argumenteren en overtuigen. Zo leer je bij het vak Taalkunde en Retorica dat één enkele woordkeuze je publiek al een bepaalde richting op kan sturen. Ik dacht op de middelbare school dat je taal vooral gebruikt om te communiceren. Maar talige keuzes gaan ook bijna altijd over overtuigen. Dat je wel voor het ene en niet voor het andere woord kiest, is al bepalend voor hoe je boodschap overkomt.”

Voor één van de taalbeheersingsvakken deed Mette onderzoek naar de woordcombinatie “maar echt”. Ze vertelt: “Normaal gebruik je ‘maar’ in een tegenstelling. In de combinatie ‘maar echt’ is ‘maar’ juist een versterking van het woord ‘echt’. Een interessante ontdekking vond ik dat!” Ook het vak ‘Woorden als wapens’ is Mette bijgebleven. “Dat gaat over de effecten van taalkeuzes. De lijdende vorm bijvoorbeeld. Door in een zin een constructie als ‘worden gemaakt’ te gebruiken, laat je in het midden wie iets heeft gedaan. Dat kan een strategische keuze zijn.”

Literatuur in de context

In het tweede jaar van haar studie koos Mette voor taalbeheersing als specialisatie. Maar ze is, naast de taalkant, ook geïnteresseerd in moderne letterkunde en volgt daarom nog regelmatig vakken over moderne literatuur. “Het leukst vond ik het toen een docent moderne letterkunde allerlei bekende auteurs naar onze colleges liet komen, zodat wij hen konden interviewen. Sowieso vind ik het mooi dat we naar boeken kijken in een bredere context. Wat zegt het over hoe wij leven dat bepaalde boeken juist nu geschreven worden? Dat is altijd een interessante vraag.”

Geen wandelend woordenboek

Mette moet lachen als anderen denken dat je als neerlandica vast een wandelend woordenboek bent. “Mensen denken soms dat je bij de studie alle spellingsregels uit je hoofd leert en je stort op d/t-fouten. Maar normaal zijn we bij de studie echt niet bezig met spellingregels stampen. Al doe ik nu toevallig wel samen met een docent onderzoek naar de vervoeging van Engelse leenwerkwoorden. Dus in die zin ben ik – toevallig – wel bezig met werkwoordspelling nu.”

Na de studie

Het duurt niet lang meer voordat Mette voor de keuze staat over wat ze na de studie gaat doen. Ze is er nog niet helemaal uit. Ze overweegt een master in taalbeheersing of een (research) master taalwetenschappen met de focus op communicatie. Het lijkt haar leuk om na haar studie met onderzoek bezig te blijven. Docent Nederlands worden is niet haar ambitie. “Maar als docent-onderzoeker werkgroepen geven op de universiteit lijkt me wel leuk. Dan kun je meer in detail op onderwerpen ingaan”, vertelt Mette enthousiast. Ook de journalistiek spreekt haar aan.

Op dit moment ziet Mette uit naar het Max Havelaar Toesprakentoernooi. Daar doet ze nu niet aan mee als leerling, maar als coach voor deelnemende leerlingen. “Heel bijzonder hoe het cirkeltje rond is. Als 5vwo’er werd hier mijn interesse voor de studie aangewakkerd. Nu sta ik er als coach voor leerlingen die komen speechen.”

> Wil jij ook iets met Nederlands doen? Bekijk de mogelijkheden.